Merkez Bankası’nın son açıkladığı eylül ayı verilerine göre, reel sektör firmaları bu yılın ilk dokuz ayında döviz varlıklarını azaltarak döviz yükümlülüklerini artırdılar. Bu durum, döviz pozisyonu açıklarını genişletti. Toplam döviz varlıkları 162 milyar 302 milyon dolardan 15 milyar 853,5 milyon dolar azalarak 162 milyar 302 milyon dolara geriledi. Aynı dönemde döviz yükümlülükleri ise 298 milyar 93 milyon dolara yükseldi, 37 milyar 178 milyon dolar arttı.
Reel sektörün net döviz pozisyonu açığı ise yüzde 64,1 oranında büyüyerek 135 milyar 790,9 milyon dolara ulaştı. Bu durum, 2023 sonunda yüzde 68,3 olan döviz yükümlülüklerini karşılama oranının bu yıl eylül sonunda yüzde 54,4’e düşmesine neden oldu.
Reel sektörün döviz varlıklarındaki azalma, yurt içi ve yurt dışındaki döviz mevduatlarındaki çözülmeden kaynaklandı. Mevduatlar yüzde 21,2 azalarak 85 milyar 467,4 milyon dolara geriledi. Diğer yandan, ihracat alacakları, yurt dışı doğrudan sermaye yatırımları ve portföylerdeki döviz cinsi menkul kıymetlerde artışlar yaşandı.
Reel sektörün döviz yükümlülüklerindeki artış ise yabancı para cinsi nakdi kredi borçlarındaki hızlı artıştan kaynaklandı. Nakdi krediler 254 milyar 169 milyon dolara yükseldi, dokuz ayda net 39 milyar 517 milyon dolarlık büyüme yaşandı.
Öte yandan, reel sektör firmalarının ithalat borçları azalarak 43 milyar 924 milyon dolara düştü.
Merkez Bankası’nın politika faizi artışlarıyla TL’nin cazibesinin artmasının reel sektörün döviz varlık-yükümlülük yönetiminde değişikliklere yol açtığı belirtiliyor. Yüksek faizlerin etkisiyle TL enstrümanlara yöneliş gözlenirken, döviz talebinde azalma yaşandı. Ancak, faiz indirimi beklentileri doğrultusunda döviz talebinde artış yaşanabilir, bu da kurları etkileyebilir.
Kur riski, döviz kurlarındaki değişimlere bağlı olarak firmaların uğrayabileceği zararı ifade ediyor. Yükümlülükleri varlıklarından fazla olan firmalar, döviz pozisyonu açığı veriyor. Bu durum, mali yapılarını sarsabilir ve ekonomide zincirleme etkilere neden olabilir.
Yüksek kur riski dönemlerinde dikkatli döviz pozisyon yönetimi önem kazanıyor ve riskleri minimize etmek için önlemler alınması gerekiyor.
patronlardunyasi.com
